της Ράνιας Τζεν
Τα αρχαία σύμβολα είναι πανανθρώπινα.
Ένα πανάρχαιο και από τα πιο αγαπημένα θέματα της ελληνικής κοσμηματοτεχνίας, της γλυπτικής και άλλων διακοσμητικών τεχνών με ενδιαφέροντα συμβολισμό, είναι το “Ηράκλειον άμμα”, ο “κόμπος του Ηρακλή” .
Το « Ηράκλειον άμμα», είναι ήδη γνωστό από την Αίγυπτο( 2η χιλιετία), εντούτοις ονομάστηκε έτσι, προφανώς γιατί εμφανίζεται συχνά σε παραστάσεις του Ηρακλή με τη λεοντή του δεμένη μπροστά στο στήθος με τέτοιο κόμπο.
Στην ελληνική τέχνη ο περίτεχνος αυτός κόμπος παρουσιάζεται από την μυκηναϊκή εποχή, γίνεται όμως ιδιαίτερα αγαπητός κατά την ελληνιστική περίοδο. Με δυνατό συμβολισμό διατηρείται έως σήμερα είτε με τη σημασία του δεσίματος αγάπης, είτε ως δύναμη που αποτρέπει το κακό. Κάποτε θεωρήθηκε και ως ιαματικό, καθώς πίστευαν ότι μια πληγή δεμένη με το Ηράκλειον άμμα θεραπεύεται ταχύτερα.
Η μυθολογία μας δίνει και άλλες δυνατότητες αποσυμβολισμού. Ο κόμπος αυτός εμφανίζεται συχνά σε επιτύμβιες στήλες, συμβολίζοντας τη σύνδεση ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο.
Αλλά και σε ό,τι αφορά τον Ηρακλή υπάρχει αμφισημία, καθώς ο ήρωας κινείται ανάμεσα στον άνθρωπο και στο θεό, ανάμεσα στο θηρίο και τον άνθρωπο. Είναι ικανός να αποκαταστήσει την τάξη, απομακρύνοντας τις εξωτερικές απειλές, μπορεί όμως και να τις διασαλεύσει με τις εσωτερικές απειλές που είναι η δύναμη του πάθους και της βίας.
Έτσι, εκτός από το δυνατό συμβολισμό του δεσίματος της αγάπης, το Ηράκλειον άμμα παρουσιάζεται και ως σύμβολο ισορροπίας και αρμονίας.